24 kwietnia 2015

Moc Trzech

No i udało się!
Witam kochanych Czytelników setnym wpisem na Czarowiczym Blogu!
Wielkie dzięki, że nadal mnie czytacie i wracacie tutaj, dziękuję za wszystkie "lajki", komentarze i uwagi, które dostaję od Was publicznie i prywatnie, przez Net i osobiście. A dziękować jest za co - przy setnym wpisie blog ma ponad 25 000 wejść, 200 fanów na Facebooku i blisko 200 komentarzy.

Poniższy wpis z przyjemnością dedykuję Wam, drodzy Czytelnicy!
Wszyscy zainteresowani współczesną magią i pogaństwem wiedzą, że trójka jest liczbą magiczną, ale już dużo mniej osób zadaje sobie pytanie, dlaczego tak jest. W jakiś sposób wiele z nas czuje, że trójka jest niezwykle ważna i potężna, wiedza o tym czai się gdzieś pod powierzchnią naszej skóry, przemawiając do naszego instynktu i wyobraźni. Nic dziwnego, bo historia trójek, triad i trójc sięga daleko wgłąb naszej historii.

Jeśli szukamy czegoś neolitycznego, co przetrwało do pogaństwa naszych czasów, z pewnością nie będzie to Wicca czy czarownictwo... ale triskel. Trójramienne spirale znajdowano na przedmiotach z wykopalisk datowanych na trzecie, a nawet i czwarte tysiąclecie p.n.e. Mimo że wzór ten jest kojarzony głównie z Celtami, sporo przedmiotów zdobionych nim odnaleziono w Grecji. Innym bardzo starym symbolem jest trykwetra, która, podobnie jak triskel, może symbolizować wiele trójc w jedności. Przez wiele wieków była związana z chrześcijaństwem jako symbol Świętej Trójcy, jej kształt miał przypominać trzy ryby. W ciągu ostatnich lat bardziej kojarzona jest ze współczesnym pogaństwem i magią, przez co (a może na skutek czego) często pojawia się w filmach, serialach i grach. Znany jest też oczywiście symbol "potrójnego zająca". Dość powszechny w Anglii i północnych Niemczech ornament pochodzi najprawdopodobniej ze Środkowego Wschodu i wywodzi się z Buddyzmu, co udowadnia wiek znalezisk w różnych miejscach, po czym można zaobserwować jego "wędrówkę".
Triskel, trykwetra, potrójny zając - wszystkie ilustracje we wpisie z Wikimedia Commons

Symbole te przypominają o niezliczonych trójkach i trójcach Bogów obecnych w każdej chyba kulturze, będących, tak samo jak one, powszechne w wielu miejscach i czasach. Pomysł Świętej Trójcy, jednego bóstwa w trzech osobach, trzech aspektach jest tak stary, że ginie w mrokach przeszłości. W Starożytnym Egipcie znana była potrójna Bogini Qetesh-Astarte-Anat, która zresztą przybyła nad Nil z Kanaan, więc sam koncept musi być starszy. Również Ra, egipski Bóg Słońca miał trzy twarze - wschodzi jako Kheper, w południe przyjmował imię Re-Hoakhty, a wieczorem - Atum. W świecie Greków i Rzymian łączono niektóre imiona i aspekty Bogiń, tak, że stawały się jedną. Szczególnie często łączono ze sobą bóstwa księżycowe - Atremis, Selene i Hekate lub Lunę, Dianę i Prozerpinę.

Hekate o trzech twarzach
Wiemy również, że Rzymianie czcili Juventas, Junonę i Minerwę jako jedną najwyższą Boginię zwaną Uni. Celtycki Bóg Lugus ma trzy twarze (prawdopodobnie Esusa, Teutatesa i Taranisa). Trzy twarze mają na rozmaitych przedstawieniach również wspomniana Hekate, Trygław, czy Brigid. Potrójne Bóstwa to nie jest zresztą pomysł tylko Europejski. W Indiach istnieje koncept potrójnego Boga... który ma potrójną Boginię za żonę - to Trimurti, czyli Bogowie Brahma, Vishnu i Shiva, którym towarzyszą Boginie Saraswati, Lakshmi i Parvati - Tridevi. W taoizmie zaś najwyżsi Bogowie to Triada Czystych - Yuanshi Tianzun, Lingbao Tianzun oraz Taishang Laojun. Nam zaś, magom i czarownicom, nie wolno zapomnieć o Po Trzykroć Wielkim Hermesie Trismegistusie, który sam ponoć spisał sekret transmutacji na Szmaragdowej Tablicy.

Trimurti i Tridevi na kwiatach lotosu.
Inaczej można z kolei podejść do Bóstw, które, choć z reguły oddzielne, zwykle występują razem w rodzinie. Prawdziwy festiwal takich rodzeństw mieli Starożytni Grecy: Forkidy, Gracje, Hesperydy, Harpie, Gorgony, żeby wymienić część z nich. W całej Europie znane były siostry zajmujące się ludzkimi losami - zależnie od miejsca zwano je Mojrami, Nornami, Parkami czy Rodzanicami. W mitologii nordyckiej to trzech Bogów - Odyn, Ve i Villi stworzyli razem świat, w greckiej zaś trzej synowie Kronosa opiekowali się trzema domenami znanymi człowiekowi: Zeus - ziemią, Posejdon - morzem, zaś Hades - podziemiami. Znamy też wiele boskich rodzin, na czele z Izydą - matką, Ozyrysem - ojcem i Horusem - dzieckiem. Misteria Eleuzyjskie koncentrowały się na Persefonie (córce), Demeter (matce) i Triptolemos (którego Demeter nauczyła uprawy roli).

Horus, Ozyrys i Izyda
Bardzo ciekawym zagadnieniem, o którym chciałabym wspomnieć osobno są Matrony. Rzeźby i płaskorzeźby trzech Bogiń można znaleźc w całej północno-zachodniej Europie - czyli na obszarach podbitych przez Imperium Rzymskie. Rzeźby owe przedstawiały Bóstwo synkretyczne, rzymsko-galo-germańskie, więc wyobrażenia te były rozmaite, ale zawsze przestawiały Wielką Boginię. Często miały różne imiona, część z nich była celtycka, część germańska - w sumie z inskrypcji na rzeźbach i kamieniach znamy ponad 100 różnych imion, którymi były podpisywane Matrony.

Trzy Matrony na reliefie z Bibracte
W naszym codziennym życiu często robimy coś potrójnie. Często potrójnie całujemy się w policzek na powitanie, trzy razy spluwamy przez lewe ramię, żeby odegnać pecha, czasem można też pleść trzy po trzy. Troje - to już tłum, ale do trzech razy sztuka. W całej naszej (i nie tylko naszej!) kulturze, Zachodniej Tradycji Magicznej, na Bliskim Wschodzie trójka oznacza nasilenie, podkreślenie, zwielokrotnienie znaczenia tego, co wykonujemy i wymawiamy trzykrotnie. W Biblii, na przykład, Szatan kusi Chrystusa 3 razy, a Piotr trzykrotnie wyparł się Jezusa, by potem trzykrotnie potwierdzić swoją wiarę w niego. Zaklęcia radzi się czasem powtarzać trzy razy, podobnie jak niektóre modlitwy. Czasem czarownice mówią "so mote it be" (niech tak się stanie) po trzykroć. Znaną magiczną formułą jest też "By three times three" (Po trzykroć trzy). Trójka więc oznacza wzmocnienie. To, co robimy trzy razy jest mocniejsze i skuteczniejsze od tego, co wykonujemy raz.
Warto również wspomnieć o Prawie Trójpowrotu w kontekście trójek. Nie chcę tutaj wchodzić w całą dyskusję na temat jego zasadności, ale wyjaśnić, co oznacza "trzy" w jego nazwie. Skoro już wiemy, że trójka oznacza nasilenie i podkreślenie, całość staje się prostsza do zrozumienia. Prawo Potrójnego Powrotu nie tylko oznacza, że konsekwencje naszych czynów wracają do nas wzmocnione, ale również podkreśla, jak ważna jest odpowiedzialność i ponoszenie tych konsekwencji. Że reakcja jest zawsze odpowiedzią na akcję i za każdy nasz czyn jesteśmy odpowiedzialni.
Dlaczego akurat trójka stała się tak ważna? Trudno powiedzieć, chociaż być może Wszechświat i Bogowie sami dają nam wskazówki, bo cały nas świat jest złożony z trójek. Nasza przestrzeń ma 3 wymiary (wysokość, szerokość i głębokość), żyjemy w 3 aspektach czasu (przeszłość, teraźniejszość i przyszłość). Cały nasz świat zbudowany jest z trójelementowych atomów (protony, elektrony i neutrony), które z kolei składają się z trzech rodzajów kwarków. Wszystko zaś to możemy zauważyć dzięki oczom, widzącym trzy kolory.
A może to dlatego, że na człowieka składa się jego ciało, umysł i dusza.

Triskele na Bramie Floriańskiej w Krakowie
PS. Może jako ciekawostka zainteresuje Was też fakt, że istnieje potrójne Bóstwo... całkiem fikcyjne. W świecie gier "The Legend of Zelda" pojawia się Złota Bogini o trzech postaciach i imionach Din, Faroe i Naryu.
 
Ilustracja pochodzi z serwisu Zelda Dungeon
PPS. Aby być na bieżąco - polub Blog Czarowniczy na Facebooku! Jest nas już 200!

1 komentarz:

  1. Aaaa świetny tekst. 3 jest super liczbą ale ja nie mogę się doczekać 9!
    Warto również wspomnieć o Morrigan, na którą składa się kombinacja trzech oblicz/bogiń: Badb, Nemain i Macha :)

    OdpowiedzUsuń